हे आहे कुकी व मेईतेई आणि जमातींमधील संघर्षाचे कारण ?
मैतेई ट्राईब युनियनच्या याचिकेवर मणिपूर उच्च न्यायालयाने राज्य सरकारला मैतेई समुदायाला जमातीचा दर्जा देण्यास सांगितले. या आदेशाविरोधात आदिवासी एकता मोर्चा काढण्यात आला. मणिपूरच्या ऑल ट्रायबल स्टुडंट्स युनियन (एटीएसयूएम) ने ‘आदिवासी एकता मार्च’ दरम्यान वेगवेगळ्या ठिकाणी हिंसाचाराचा अवलंब केल्यावर 3 मे रोजी नवीनतम संघर्ष सुरू झाला. हिंसाचारावर नियंत्रण मिळवण्यासाठी लष्कर आणि आसाम रायफल्सने फ्लॅग मार्च काढला पण हिंसाचार थांबला नाही. What is Manipur violence Issue; Why Burning State; What is Clashes of Between Meiteis And Kukis
यादरम्यान कर्फ्यू लागू करण्यात आला, इंटरनेट बंद करण्यात आले पण ना विरोध कमी झाला ना हिंसाचार थांबला. उच्च न्यायालयाने राज्य सरकारला चार आठवड्यांच्या आत अनुसूचित जमातीच्या (एसटी) यादीत मेईतेई समुदायाचा समावेश करण्याच्या केंद्राच्या शिफारसी लागू करण्याचे आदेश दिले होते. हायकोर्टाने मे 2013 मध्ये आदिवासी व्यवहार मंत्रालयाच्या पत्राचा संदर्भ देत हा आदेश दिला होता.
न्यायालयाने 14 एप्रिल रोजी आदेश दिल्यावर खोऱ्यात राहणारा मैतेई समाज आणि राज्यातील डोंगरी जमाती यांच्यातील संघर्ष झपाट्याने वाढला. मैतेई, नागा आणि कुकी यांच्यातील जातीय संघर्ष खूप जुना आहे. या सर्व कारणांव्यतिरिक्त, या हिंसाचाराला एक कारण कारणीभूत आहे, ते म्हणजे अफूची शेती आणि अंमली पदार्थांच्या विरोधात सुरू असलेली मोहीम.
मणिपूर हे इंफाळ खोरे आणि डोंगराळ भागात विभागलेले आहे. मणिपूरच्या 60 विधानसभा मतदारसंघांपैकी 40 खोर्या प्रदेशात आहेत, ज्यात सहा जिल्हे आहेत-इम्फाळ पूर्व, इंफाळ पश्चिम, थौबल, बिष्णुपूर, कक्चिंग आणि कांगपोकपी. उर्वरित 20 जागा आणखी 10 जिल्ह्यांमध्ये पसरलेल्या आहेत. मितेई समुदायाचे प्राबल्य असलेले खोरे जिल्हे हे प्रामुख्याने हिंदूबहुल क्षेत्र आहेत. नागा आणि कुकी जमातींचे प्राबल्य असलेले डोंगरी जिल्हे बहुतेक ख्रिश्चन आहेत. तिन्ही समुदायांमध्ये जातीय वैमनस्यचा मोठा इतिहास आहे.
उच्च न्यायालयाने राज्य सरकारला चार आठवड्यांच्या आत अनुसूचित जमातीच्या (एसटी) यादीत मैतेई समुदायाचा समावेश करण्याच्या केंद्राच्या शिफारसी लागू करण्याचे आदेश दिले होते. हायकोर्टाने मे 2013 मध्ये आदिवासी व्यवहार मंत्रालयाच्या पत्राचा संदर्भ देत हा आदेश दिला होता.
इम्फाळ खोऱ्यात राहणाऱ्यांना मणिपूरमधील प्रत्येक योजनेचा लाभ मिळतो, असे डोंगरी जमातींचे म्हणणे आहे. ते डोंगरी जमातींचे हक्क मारतात. आदिवासी आपल्याच भूमीत बंदिस्त होत आहेत. त्यांची दखल घेतली जात नाही. नोकऱ्या आणि घटनात्मक संस्थांवर त्यांचे नियंत्रण आहे. What is Manipur violence Issue; Why Burning State; What is Clashes of Between Meiteis And Kukis
मणिपूरमध्ये आता परिस्थिती कशी आहे?
मणिपूरची राजधानी इंफाळसह अनेक भागात हिंसाचार उसळला आहे. परिस्थिती अतिशय तणावपूर्ण आहे. हिंसाचारग्रस्त भागातून 9,000 हून अधिक लोक विस्थापित झाले आहेत. आगीत शेकडो लोक आहेत. राज्यात हिंसाचार भडकावणाऱ्यांविरोधात साइटवर शूट करण्याचा आदेश जारी करण्यात आला आहे. भारतीय लष्कर आणि सीआरपीएफचे जवान सर्वत्र तैनात आहेत. राज्यातील हिंसाचार अद्याप आटोक्यात आलेला नाही. What is Manipur violence Issue; Why Burning State; What is Clashes of Between Meiteis And Kukis