नवीन शैक्षणिक वर्षाची सुरुवात, तयारी पूर्ण; नवगत विद्यार्थ्यांच्या स्वागतास जिल्हा परिषद जालना प्रशासन सज्ज

Preparations are complete for the start of the new academic year; Jalna Zilla Parishad administration is ready to welcome new students

जालना प्रतिनिधी – जिल्हा परिषद शाळा या महाराष्ट्रातील ग्रामीण भागातील प्राथमिक शिक्षणाचा कणा आहेत. या शाळा स्थानिक स्वराज्य संस्थांद्वारे संचालित केल्या जातात आणि प्रामुख्याने मराठी माध्यमातून इयत्ता १ ली ते ७ वी किंवा ८ वी पर्यंत शिक्षण देतात. नवीन शैक्षणिक वर्षाची सुरुवात साधारणपणे 15 जून ला होते, आणि या कालावधीत शाळांमध्ये व्यापक तयारी केली जाते. या लेखात, जालना जिल्हा परिषद शाळांमधील नवीन शैक्षणिक वर्षाच्या तयारीचा आढावा घेतला आहे, विशेषत: प्राथमिक शिक्षणाच्या संदर्भात. जालना जिल्ह्यातील जिल्हा परिषद शाळांमध्ये शैक्षणिक वर्ष एप्रिल महिन्यात सुरू होते, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांना आणि शिक्षकांना नवीन अभ्यासक्रम आणि शैक्षणिक उपक्रमांसाठी तयार होण्यासाठी पुरेसा वेळ मिळतो.

जालना जिल्ह्यातील गणवेश (Uniform) निधी वितरण (जिल्हा परिषद)

महाराष्ट्र शासनाच्या अधिनिस्त सर्व शासकीय स्थानिक स्वराज्य संस्था जिल्हा परिषद महानगरपालिकांच्या शाळा तील विद्यार्थ्यांना मोफत दोन जोडी शालेय गणवेश व बूट सॉक्ससाठी निधी पुरवठा केला जातो. यावर्षी शैक्षणिक वर्ष 2025-26 करिता जालना जिल्हा परिषदेचे पात्र लाभार्थी विद्यार्थी संख्या 130617 असून सध्या एका गणवेशाची रक्कम प्राप्त झाली असून प्रतिप लाभार्थी विद्यार्थी 300 रुपये प्रमाणे तीन कोटी 91 लाख 85 हजार 100 रुपये एवढा निधी तालुकास्तरावर वर्ग करण्यात आलेला आहे . तर वरील पात्र लाभार्थ्यांना शुज सॉक्स साठी 170 रुपये प्रमाणे दोन कोटी 22 लाख 4 हजार आठशे 90 एवढा निधी तालुका स्तरावर वर्ग करण्यात आलेला असून शाळेच्या पहिल्याच दिवशी एक जोडी गणवेश सोबत शुज सॉक्स विद्यार्थ्यांना देण्याची तयारी पुर्ण झाली असल्याचे जिल्हा परिषद जालना चे प्राथमिक शिक्षणाधिकारी यांनी सांगितले आहे.

जालना जिल्ह्यातील पाठ्यपुस्तक पुरवठा वितरण (जिल्हा परिषद)
जालना जिल्ह्यातील विविध तालुक्यांमधील पाठ्यपुस्तकांच्या पुरवठा आणि मागणीचा सारांश, जो महाराष्ट्र राज्य पाठ्यपुस्तक निर्मिती व अभ्यासक्रम संशोधन मंडळ (बालभारती) यांनी सादर केलेला हा डेटा ५ जून २०२५ चा आहे, जो नवीन शैक्षणिक वर्षाच्या तयारीच्या कालावधीशी सुसंगत आहे. जालना जिल्ह्यातील पाठ्यपुस्तक पुरवठा ९९.७६% पूर्ण झाला आहे, विशेषतः इयत्ता २-८ साठी, वर्षाच्या सुरुवातीला शैक्षणिक सत्राची सुरुवात जिल्हा परिषद शाळांमध्ये अधिक सुलभ होईल. एकूण मागणी आणि पुरवठा मागणी:- १२,८०,९७१ पाठ्यपुस्तके पुरवठा:- १२,७७,७२० पाठ्यपुस्तके, एकूण पुरवठा टक्केवारी:- ९९.७६%, म्हणजे मागणी जवळजवळ पूर्ण झाली आहे. वरील प्रमाणे पाठ्यपुस्तक तालुकास्तरावरुन शाळा स्तरावर वितरित करण्यात आल्याचे व शाळेच्या पहिल्याच दिवशी विद्यार्थ्यांना मोफत पाठ्यपुस्तके देण्याची नियोजन पूर्ण झाल्याचे जिल्हा परिषद जालना चे प्राथमिक शिक्षणाधिकारी यांनी सांगितले आहे.

अनु. क्र. तालुका नाव मागणी प्रमाण पुरवठा प्रमाण टक्केवारी
१            जालना   ३४५८२९ ३४४२०५      ९९.५३
२            भोकरदन २०४२६९ २०३८५९      ९९.८
३            अंबड   १७०४०१ १७०५८२       ९९.९१
४            परतूर   १२००६८ ११९७५८       ९९.७४
५            जाफ्राबाद ९९३९८ ९८६७७        ९९.७४
६            बदनापूर  १००६११ १००५२०       ९९.९१
७            घनसावंगी १४६०९१ १४५९०१       ९९.८७
८            मंठा     ९४३१४ ९४२१८        ९९.९
 एकूण             १२८०९७१ १२७७७२०       ९९.७६

जालना जिल्हा परिषद शाळांमध्ये नवीन शैक्षणिक वर्षाच्या तयारीसाठी खालील प्रमुख बाबींवर लक्ष केंद्रित केले जाते:

१. शाळेच्या पायाभूत सुविधांची तपासणी आणि दुरुस्ती

वर्गखोल्यांची देखभाल: शाळा इमारती, वर्गखोल्या, आणि इतर सुविधांची स्वच्छता आणि दुरुस्ती केली जाते. उदाहरणार्थ, जालना जिल्ह्यातील पिंप्री, रोहिलागड, आणि मालिवाडी येथील जिल्हा परिषद शाळांमध्ये सर्व वर्गखोल्या चांगल्या स्थितीत असल्याचे नमूद आहे. पायाभूत सुविधा: शाळांमध्ये वीज कनेक्शन, पाण्याची सुविधा, आणि स्वच्छतागृहांची तपासणी केली जाते. काही शाळांमध्ये, जसे की किंगणवाडी येथील शाळेत, वीज कनेक्शन नसल्याने सौरऊर्जा किंवा इतर पर्यायी व्यवस्थेचा विचार केला जातो. सुरक्षा उपाय: शाळेच्या परिसरात भिंती (पक्क्या किंवा काही ठिकाणी अंशतः पक्क्या) आणि रस्त्यांची उपलब्धता तपासली जाते, जेणेकरून विद्यार्थ्यांना सुरक्षित प्रवेश मिळेल.

२. शिक्षक आणि कर्मचारी नियोजन

शिक्षकांची नियुक्ती: नवीन शैक्षणिक वर्षापूर्वी शिक्षकांच्या रिक्त जागा भरण्यासाठी प्रयत्न केले जातात. जालना जिल्हा परिषदेने शिक्षण विभागासाठी डेटा एंट्री ऑपरेटरसारख्या संविदा कर्मचाऱ्यांची नियुक्ती देखील केली आहे.

प्रशिक्षण: शिक्षकांना नवीन अभ्यासक्रम, डिजिटल शिक्षण साधने, आणि शिक्षण पद्धतींबाबत प्रशिक्षण दिले जाते. यामध्ये सर्वसमावेशक शिक्षण (SSA) अंतर्गत बैठकांचे आयोजन आणि शिक्षकांच्या क्षमता वृद्धीवर लक्ष केंद्रित केले जाते.

शिक्षक-विद्यार्थी गुणोत्तर: प्रत्येक शाळेत पुरेसे शिक्षक उपलब्ध असल्याची खात्री केली जाते, विशेषत: ग्र-union-all> ग्रामीण भागातील शाळांमध्ये, जिथे शिक्षकांची कमतरता असते.

३. अभ्याससामग्री आणि पाठ्यपुस्तके

पुस्तकांचे वितरण: नवीन शैक्षणिक वर्षापूर्वी विद्यार्थ्यांना मोफत पाठ्यपुस्तके, गणवेश, आणि इतर शैक्षणिक साहित्य वितरित केले जाते.

मध्याह्न भोजन योजना: शाळांमध्ये मध्याह्न भोजनाची तयारी केली जाते, ज्यामध्ये पौष्टिक अन्नाची व्यवस्था आणि स्वच्छतेची खात्री केली जाते. काही शाळांमध्ये, जसे की सतारा येथील शाळेत, मध्याह्न भोजनाच्या व्यवस्थापनात सुधारणा करण्यासाठी तक्रारींचा विचार केला जातो.

४. विद्यार्थी नोंदणी आणि प्रवेश

नोंदणी प्रक्रिया: नवीन आणि जुन्या विद्यार्थ्यांची नोंदणी प्रक्रिया सुलभ केली जाते. यामध्ये आधार कार्ड, जन्म प्रमाणपत्र, आणि इतर कागदपत्रांची तपासणी केली जाते. जागरूकता मोहीम: ग्रामीण भागातील पालकांना शाळेच्या सुरुवातीच्या तारखा आणि प्रवेश प्रक्रियेबाबत माहिती दिली जाते, जेणेकरून जास्तीत जास्त विद्यार्थी शाळेत सामील होऊ शकतील.

५. शैक्षणिक आणि सहशालेय उपक्रम

अभ्यासक्रम नियोजन: शिक्षक नवीन शैक्षणिक वर्षासाठी अभ्यासक्रम आणि वेळापत्रक तयार करतात. मराठी माध्यमातील शाळांमध्ये स्थानिक भाषा, गणित, विज्ञान, आणि सामाजिक शास्त्र यांना प्राधान्य दिले जाते. सहशालेय उपक्रम: खेळ, सांस्कृतिक कार्यक्रम, आणि विज्ञान प्रदर्शनांसारख्या (उदा., CBSE Science Challenge 2024-2025) उपक्रमांची तयारी केली जाते. डिजिटल शिक्षण: काही शाळांमध्ये, जसे की शिरपूर येथील जिल्हा परिषद उच्च प्राथमिक शाळेत, संगणक-सहाय्यित शिक्षण प्रयोगशाळा (CAL Lab) उपलब्ध आहे, आणि त्याची देखभाल केली जाते.

आव्हाने आणि उपाय

शिक्षकांची कमतरता: काही शाळांमध्ये, जसे की सतारा येथील शाळेत, शिक्षकांच्या अनुपस्थितीमुळे शिक्षणाचा दर्जा प्रभावित होतो. यासाठी स्थानिक प्रशासन आणि जिल्हा परिषद नवीन शिक्षक नियुक्ती आणि प्रशिक्षणावर लक्ष केंद्रित करते. पायाभूत सुविधांचा अभाव: काही शाळांमध्ये वीज कनेक्शन किंवा पूर्ण भिंतींचा अभाव आहे. यासाठी जिल्हा परिषद स्थानिक निधी आणि सरकारी अनुदानांचा उपयोग करून सुधारणा करते.

मध्याह्न भोजनाच्या तक्रारी: सतारा येथील शाळेत मध्याह्न भोजनाच्या गैरव्यवस्थापनाच्या तक्रारी आढळल्या आहेत. यासाठी जिल्हा परिषदेने कडक निरीक्षण आणि जबाबदारी निश्चित केली आहे.

सामाजिक आणि शैक्षणिक प्रभाव

जालना जिल्हा परिषद शाळा ग्रामीण भागातील मुलांना दर्जेदार शिक्षण प्रदान करतात, ज्यामुळे त्यांचे जीवनमान सुधारते आणि स्थानिक समुदायांना सक्षम बनवले जाते. नवीन शैक्षणिक वर्षाची तयारी विद्यार्थ्यांना सर्वोत्तम शैक्षणिक अनुभव देण्यासाठी केली जाते, ज्यामुळे त्यांचा शारीरिक, मानसिक, आणि बौद्धिक विकास होतो.

जालना जिल्हा परिषद शाळांमधील नवीन शैक्षणिक वर्षाची तयारी ही एक व्यापक आणि नियोजित प्रक्रिया आहे, जी पायाभूत सुविधा, शिक्षक नियोजन, अभ्याससामग्री, आणि सहशालेय उपक्रमांवर केंद्रित आहे. ही तयारी विद्यार्थ्यांना दर्जेदार शिक्षण आणि समग्र विकासाची संधी प्रदान करते. स्थानिक प्रशासन आणि शिक्षकांच्या सहकार्याने, जालना जिल्ह्यातील शाळा ग्रामीण शिक्षणाला चालना देत आहेत आणि भविष्यातील पिढ्यांना सक्षम बनवत आहेत.