काय आहे हैदराबाद गॅझेट? यामुळे मराठवाड्यातील मराठ्यांना लाभ मिळणार?
What is Hyderabad Gazette? Will it benefit the Marathas of Marathwada?
महाराष्ट्र सरकारने मराठा आरक्षणाच्या मुद्द्यावर एक महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे. 2 सप्टेंबर 2025 रोजी जारी करण्यात आलेल्या शासकीय निर्णयानुसार (GR), हैदराबाद गॅझेट 1918 च्या आधारे मराठवाड्यातील मराठा समाजाला कुणबी प्रमाणपत्र देण्यासाठी एक समिती स्थापन करण्यात आली आहे. या गॅझेटमध्ये मराठा समाजाला कुणबी म्हणून वर्गीकृत करण्यात आले आहे, जे इतर मागासवर्ग (OBC) प्रवर्गात समाविष्ट आहे. यामुळे मराठवाड्यातील मराठ्यांना शिक्षण आणि सरकारी नोकऱ्यांमध्ये ओबीसी कोट्याचा लाभ मिळण्याचा मार्ग मोकळा झाला आहे.
कुणबी प्रमाणपत्रासाठी काय आवश्यक आहे?
हैदराबाद गॅझेटच्या आधारे कुणबी प्रमाणपत्र मिळवण्यासाठी मराठ्यांना त्यांच्या कुणबी वंशाचा पुरावा सादर करावा लागेल. यामध्ये जुने जमीन दस्तऐवज, शाळेची कागदपत्रे किंवा इतर ऐतिहासिक दस्तऐवजांचा समावेश असू शकतो. सरकारने यासाठी कागदपत्रांची पडताळणी करण्यासाठी विशेष समिती स्थापन केली आहे, जी वैयक्तिक अर्जांची तपासणी करेल. मात्र, ज्या मराठ्यांकडे पुरेसे दस्तऐवज उपलब्ध नाहीत, त्यांना हा लाभ मिळवण्यात अडचणी येऊ शकतात. What is Hyderabad Gazette? Will it benefit the Marathas of Marathwada?
मराठा समाजासाठी याचा अर्थ काय?
हा निर्णय प्रामुख्याने मराठवाड्यातील मराठ्यांसाठी आहे, कारण हैदराबाद गॅझेट निजामकालीन दस्तऐवज आहे आणि त्याचा प्रभाव मराठवाडा क्षेत्रावर आहे. यामुळे मराठवाड्यातील मराठ्यांना ओबीसी कोट्याअंतर्गत आरक्षण मिळण्याची शक्यता वाढली आहे. तथापि, हा लाभ सर्व मराठा समाजाला एकत्रितपणे मिळणार नाही, कारण प्रत्येक अर्जदाराला स्वतःच्या कुणबी वंशाचा पुरावा सादर करावा लागेल. What is Hyderabad Gazette? Will it benefit the Marathas of Marathwada?
हैदराबाद गॅझेटच्या आधारे कुणबी प्रमाणपत्र देण्याची प्रक्रिया लवकरच सुरू होईल. मराठवाड्यातील मराठ्यांना यासाठी आवश्यक कागदपत्रे तयार ठेवावी लागतील. सरकारने यासंदर्भात जनजागृती मोहीम राबवण्याचेही नियोजन केले आहे, जेणेकरून अधिकाधिक लोकांना याचा लाभ मिळू शकेल. मराठा आरक्षणाचा हा मुद्दा संवेदनशील आणि जटिल आहे. हैदराबाद गॅझेटमुळे मराठवाड्यातील काही मराठ्यांना लाभ मिळण्याची शक्यता आहे, परंतु याची यशस्वी अंमलबजावणी आणि व्यापक प्रभाव सरकारच्या कार्यक्षमतेवर आणि दस्तऐवज पडताळणीच्या प्रक्रियेवर अवलंबून आहे.
पश्चिम महाराष्ट्र आणि इतर गॅझेट्स
मराठवाड्याव्यतिरिक्त, सातारा गॅझेट आणि इतर काही गॅझेट्सच्या अंमलबजावणीसाठी सरकारने सर्वोच्च न्यायालयाकडे आणखी वेळ मागितला आहे. यामुळे पश्चिम महाराष्ट्रातील मराठ्यांसाठीही भविष्यात अशाच प्रकारच्या संधी उपलब्ध होण्याची शक्यता आहे. सरकारने यासंदर्भात पुढील कार्यवाहीसाठी समिती नेमली असून, लवकरच याबाबत अधिक स्पष्टता येईल.
मराठा समाजाची प्रतिक्रिया
मराठा समाजातील काही नेत्यांनी या निर्णयाचे स्वागत केले आहे, तर काहींनी याची व्याप्ती मर्यादित असल्याचे मत व्यक्त केले आहे. त्यांचे म्हणणे आहे की, सर्व मराठ्यांना एकत्रितपणे आरक्षण मिळावे, ज्यासाठी स्वतंत्र मराठा आरक्षण कोटा आवश्यक आहे. यासंदर्भात मराठा आंदोलनकर्ते आणि सरकार यांच्यातील चर्चा सुरू आहे. What is Hyderabad Gazette? Will it benefit the Marathas of Marathwada?
