तुर्की, सीरिया आजपर्यंतचा सर्वात मोठा भुकंप हजारो मृत्युमुखी, इमारती जमीनदोस्त, जनजीवन विस्कळित

Turkey earthquake update: Earthquake devastation in Turkey-Syria, more than 3800 dead

युरेशिया पट्यात तुर्की आणि सीरिया मोठ्या भुकंपाने हादरले एका मागोमाग तीन हादरे बसले त्यामध्ये मोठ्या प्रमाणात जिवंत हानी झाली असून ५०००० च्या आसपास नागरिक मृत्युमुखी पडले आहेत तसेच मोठमोठ्या इमारती जमीनदोस्त झाल्या आहेत. सीमेच्या दोन्ही बाजूंच्या रहिवाशांना भूकंपाने जाग आली. आफ्टरशॉक्स आणि जोरदार आफ्टरशॉक्स सुरू राहिल्यानंतर इमारती एका बाजूला झुकल्यामुळे थंड, पावसाळी आणि बर्फाळ हिवाळ्याच्या रात्री लोक बाहेर आले.

या भूकंपामुळे तुर्कस्तान आणि सीरियासह चार देशांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर नुकसान झाले आहे. तुर्कस्तानमधील नुरदगीपासून 23 किमी पूर्वेला भूकंपाचे धक्के जाणवले. त्याचा परिणाम सीरियापर्यंत दिसून आला. भूकंपामुळे अनेक इमारती कोसळल्या. भूकंपाची तीव्रता रिश्टर स्केलवर 7.8 इतकी मोजली गेली. शेकडो लोक अजूनही ढिगाऱ्याखाली अडकले असून अनेक बेपत्ता आहेत. मृतांचा आकडा आणखी वाढण्याची शक्यता आहे. तुर्कीमध्ये सात दिवसांचा राष्ट्रीय दुखवटा जाहीर करण्यात आला आहे.

मिळालेल्या माहितीनुसार, तुर्की आणि सीरियामध्ये किमान 3800 लोकांचा मृत्यू झाला असून 15000 हून अधिक लोक जखमी झाले आहेत. 10 शहरांमधील 1,700 हून अधिक इमारतींचे नुकसान झाले, असे अहवालात देशाचे उपाध्यक्ष फियाट ओकटे यांचा हवाला देत म्हटले आहे. त्याच वेळी, सीरियामध्ये किमान 783 लोक मारले गेले आणि 639 जखमी झाले. इस्रायल आणि लेबनॉनमध्येही अनेक मृत्यूची भीती व्यक्त केली जात आहे.

भारताने तुर्कीला सर्वतोपरी मदत करण्याचे आश्वासन दिले आहे. त्याअंतर्गत एनडीआरएफची टीम आणि विशेष प्रशिक्षित श्वान पथक तुर्कीला पाठवण्यात आले. डेप्युटी कमांडंट दीपक तलवार म्हणाले की, टीममध्ये 47 एनडीआरएफ जवान आणि वरिष्ठ अधिकारी आहेत जे संयुक्त राष्ट्रांच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार काम करतात. आम्हाला दोन संघांकडून सूचना मिळाल्या आहेत. पहिली टीम निघणार आहे आणि दुसरी टीम सकाळी निघणार आहे.

तुर्कस्तान आणि सीरियाच्या सीमेच्या दोन्ही बाजूंच्या रहिवाशांना भूकंपाने जाग आली. आफ्टरशॉक्स आणि जोरदार आफ्टरशॉक्स सुरू राहिल्यानंतर इमारती एका बाजूला झुकल्यामुळे थंड, पावसाळी आणि बर्फाळ हिवाळ्याच्या रात्री लोक बाहेर आले. अनेक ठिकाणी इमारती जमीनदोस्त झाल्या. बचावकर्ते शहरे आणि गावांमध्ये ढिगाऱ्यांच्या ढिगाऱ्यातून कोंबताना दिसले, जिथे अनेक लोकांकडून ओरडणे ऐकू येत होते. कैरोपर्यंत भूकंपाचे धक्के जाणवले. यूएस जिओलॉजिकल सर्व्हेनुसार, भूकंपाचा केंद्र गाझिआनटेपपासून 33 किमी अंतरावर 18 किमी खोलीवर होता. हे सीरियाच्या सीमेच्या उत्तरेस सुमारे ९० किमी अंतरावर आहे. भूकंपानंतर सुमारे 20 धक्के जाणवले, त्यापैकी सर्वात शक्तिशाली 6.6 तीव्रतेचा होता. तुर्कस्तानचे राष्ट्राध्यक्ष रेसेप तय्यिप एर्दोगन यांनी बचाव पथकांना घटनेनंतर तातडीने घटनास्थळी पोहोचण्याच्या सूचना दिल्या आहेत. बचावकर्त्यांनी सांगितले की तणावग्रस्त आरोग्य सुविधा आणि रुग्णालये जखमींनी त्वरीत भारावून गेली आहेत आणि मृतांची संख्या जास्त असू शकते.

पाऊस आणि बर्फवृष्टीमुळे वेढलेल्या विस्थापित लोकांवर नवीन संकट अधिक गडद होत आहे. सीरिया दीर्घकाळ गृहयुद्धाच्या खाईत आहे. थंडी, पाऊस आणि बर्फवृष्टी यामुळे नागरिक आधीच अनेक संकटात सापडले होते, तर भूकंपानंतर परिस्थिती आणखी बिकट झाली होती. देशाच्या इतर भागातून विस्थापित झालेले सुमारे 40 लाख लोक येथील अनेक केंद्रांमध्ये दु:खात जगत आहेत. व्हाईट हेल्मेट विरोधी आपत्कालीन संघटनेने सांगितले की, शेकडो कुटुंबे ढिगाऱ्याखाली अडकली आहेत. दुसरीकडे, तुर्कस्तानमध्ये इमारतीही जमीनदोस्त झाल्या आहेत.

हवामान खात्याच्या म्हणण्यानुसार, पश्चिम आशिया हिमवादळाच्या तडाख्यात असताना हा भूकंप आला आहे. हिमवादळ गुरुवारपर्यंत सुरू राहण्याची शक्यता आहे. उत्तर-पश्चिम सीरियातील विरोधी सीरियन सिव्हिल डिफेन्सने बंडखोरांच्या ताब्यात असलेल्या भागातील परिस्थितीचे वर्णन “आपत्तीजनक” म्हणून केले आहे, असे म्हटले आहे की कोसळलेल्या इमारतींच्या ढिगाऱ्याखाली बरेच लोक दबले गेले आहेत. ‘सीरियन सिव्हिल डिफेन्स’ने लोकांना इमारतींच्या बाहेरील मोकळ्या जागेत राहण्यास सांगितले आहे. तुर्कीच्या आपत्ती आणि आपत्कालीन व्यवस्थापन एजन्सीने यापूर्वी सांगितले होते की सात प्रांतांमध्ये किमान 76 लोक मरण पावले आहेत, तर 440 जखमी झाले आहेत. आरोग्य मंत्रालयाचा हवाला देऊन, सीरियाच्या राज्य माध्यमांनी सांगितले की, सोमवारच्या भूकंपात सीरियन सरकार-नियंत्रित भागात 237 लोकांचा मृत्यू झाला, तर काही 630 लोक जखमी झाले.

तुर्की: 30 मिनिटांत सलग 3 मोठे भूकंप
यूएस जिओलॉजिकल सर्व्हेनुसार, पहिल्या भूकंपाचा केंद्रबिंदू तुर्कस्तानच्या कहरामनमारस प्रांतातील गझियानटेप शहरापासून 30 किलोमीटर अंतरावर आणि जमिनीपासून सुमारे 24 किलोमीटर खाली होता. स्थानिक वेळेनुसार पहाटे ४:१७ वाजता हा भूकंप झाला. 11 मिनिटांनंतर 6.7 तीव्रतेचा दुसरा धक्का बसला, त्याचा केंद्रबिंदू जमिनीपासून 9.9 किलोमीटर खाली होता. 5.6 रिश्टर स्केलचा तिसरा भूकंप देखील 19 मिनिटांनी म्हणजे 4:47 वाजता झाला.

असा धोकादायक भूकंप 100 वर्षांनंतर आला
यापूर्वी 1939 मध्ये तुर्कीमध्ये 7.8 रिश्टर स्केलचा शक्तिशाली भूकंप झाला होता. यामध्ये 30 हजार लोकांचा मृत्यू झाला. 1999 मध्ये तुर्कीमध्ये 7.2 रिश्टर स्केलचा भूकंप झाला आणि 845 लोकांचा मृत्यू झाला. 2017 मध्ये इराण-इराकमध्ये सीमापार भूकंप झाला होता. इराकमधील कुर्दिश शहर हलब्जा ते इराणच्या केरमानशाह प्रांतापर्यंत भूकंपाचे धक्के जाणवले. यामध्ये 630 लोकांचा मृत्यू झाला. तर 8 हजारांहून अधिक लोक जखमी झाले आहेत.