मराठवाड्यात अतिवृष्टीचे थैमान: नद्यांना महापूर, शेतीचे मोठे नुकसान

Marathwada Reels Under Torrential Rains and Floods: Massive Crop Damage Reported

मुंबई, २ ऑक्टोबर २०२५: महाराष्ट्रातील मराठवाडा आणि सोलापूरसह अनेक जिल्ह्यांना गेल्या काही दिवसांपासून मुसळधार पावसाने झोडपून काढले आहे. अतिवृष्टीमुळे नद्या दुथडी भरून वाहत असून, अनेक गावांमध्ये महापूरसदृश स्थिती निर्माण झाली आहे. यामुळे शेतीचे प्रचंड नुकसान होत असून, जनजीवन विस्कळीत झाले आहे. हवामान विभागाने मराठवाडा, विदर्भ आणि उत्तर महाराष्ट्रात रेड अलर्ट जारी केला असून, पावसाचा जोर काही तासांत कमी होण्याची शक्यता नाही.

गेल्या आठवडाभरापासून मराठवाड्यातील आठ पैकी सहा जिल्ह्यांत पावसाचे थैमान सुरू आहे. हिंगोली जिल्ह्यातील कायढू नदीला महापूर आल्याने अनेक गावांमध्ये पाणी शिरले असून, घरबांधे आणि शेतजमिनींवर मोठे नुकसान झाले आहे. कन्नड तालुक्यात ब्राह्मणी नदीत वाहून जाणाऱ्या एका व्यक्तीचा मृत्यू झाला आहे, तर विविध जिल्ह्यांत पावसाशी संबंधित घटनांमध्ये एकूण सहा लोकांचा मृत्यू झाल्याची नोंद आहे. मराठवाड्यातील १९६ मंडळांमध्ये अतिवृष्टीची नोंद झाली असून, सरमकुंडी परिसरात खवा आणि पेढा उत्पादनावरही विपरीत परिणाम झाला आहे.

सोलापूर जिल्ह्यात सीना नदीकाठच्या शेतात आणि गावांमध्ये पुन्हा एकदा पूरचे पाणी शिरले असून, शेतकऱ्यांच्या हातातोंडाशी आलेल्या पिकांचे मोठे नुकसान झाले आहे. पश्चिम महाराष्ट्र आणि कोकणातील रत्नागिरी, रायगड, ठाणे आणि पालघरमध्येही अतिवृष्टीचा इशारा देण्यात आला असून, रस्त्यांना आणि वाहतुकीला मोठा फटका बसला आहे. कर्नाटक आणि तेलंगणाकडे जाणारी वाहतूक पूर्णपणे ठप्प झाली आहे.

मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी दूरचित्रसंवादाद्वारे जिल्हाधिकाऱ्यांशी संपर्क साधून पूर परिस्थितीचा आढावा घेतला असून, तात्काळ मदतकार्य करण्याचे निर्देश दिले आहेत. राष्ट्रीय आपत्ती निवारण दल (एनडीआरएफ) आणि स्थानिक प्रशासनाने बचावकार्य तीव्र केले असून, अडकलेल्या गावकऱ्यांना सुरक्षित स्थळी हलविले जात आहे. शासनाने मृत दुधाळ जनावरेांसाठी मदत वाढविण्याची घोषणा केली असून, अतिवृष्टीच्या नुकसानीचे पंचनामा सुरू आहेत.

हवामान विभागाने सांगितल्याप्रमाणे, पावसाचा मुक्काम कायम राहील. नागरिकांनी सावधगिरी बाळगावी आणि अलर्टचा लाभ घ्यावा, असे आवाहन जिल्हा प्रशासनाने केले आहे. या नैसर्गिक आपत्तीमुळे ओल्या दुष्काळातही मराठवाडा अश्रू ढाळत असल्याचे चित्र आहे.

मराठवाड्यातील अतिवृष्टी आणि पूर परिस्थिती: जिल्हानिहाय अहवाल

मराठवाड्यातील आठ जिल्ह्यांमध्ये गेल्या काही दिवसांपासून मुसळधार पावसाने थैमान घातले असून, नद्या दुथडी भरून वाहत आहेत. सेप्टेंबर महिन्यातील अतिवृष्टीचा प्रभाव अद्याप कायम असून, ऑक्टोबरच्या सुरुवातीला पावसाचा जोर कमी झाला असला तरी पूरस्थिती चिंताजनक आहे. एकूण ११,५०० हून अधिक लोकांना सुरक्षित स्थळी हलविले गेले असून, शेतीचे मोठे नुकसान झाले आहे. जयकवाडी धरण भरले असून, पाण्याची सुट्ट वाढवण्यात आली आहे. खालील तक्त्यात जिल्हानिहाय मुख्य परिस्थिती दिली आहे (संदर्भ: हवामान विभाग, जिल्हा प्रशासन आणि बातम्या, सेप्टेंबर २०२५ च्या शेवटच्या आठवड्यातील डेटा आधारित; ऑक्टोबरमध्ये परिस्थिती स्थिर).

जिल्हा	मुख्य परिस्थिती	अतिवृष्टी (२४ तासांत, सेप्टेंबर अखेरीस)	मृत्यू/बचावकार्य	नुकसान/इतर
छत्रपती संभाजीनगर	जयकवाडी धरण भरले (६६,००० क्यूसेक सुट्ट); पैठण तालुक्यात पूर, ७,००० लोक हलविले. शहरात साचलेले पाणी.	१ मिमी (कमी), पण परिसरात १५७ मिमी (पैठण).	–	शेती बाधित; रस्ते खराब.
जालना	धगफटीसदृश पावसामुळे गावे वेढली; शेलावलीसारख्या भागात पूर.	३० मिमी (जिल्हा), ११२ मिमी (शेलावली).	१ मृत्यू (पावसाशी संबंधित).	शेतजमिनींवर पाणी; १००+ गावे प्रभावित.
बीड	बिन्दुसरा नदी दुथडी भरली; शहरात नदीसदृश स्थिती, डावंडी पद्धतीने अलर्ट. सेना-एनडीआरएफ तैनात.	४८ मिमी (जिल्हा), ११५ मिमी (तळवाडा).	–	२००+ लोक हलविले; ८३५ मिमी एकूण पाऊस (१४७% सरासरी).
लातूर	अहमदपूर तालुक्यात १७० मिमी पाऊस; शाळा बंद, शेतीचे प्रचंड नुकसान.	७५ मिमी (जिल्हा), १७० मिमी (अहमदपूर).	–	८९४ मिमी एकूण पाऊस (१२६% सरासरी); शेतकरी संकटात.
नांदेड	गोदावरी नदी ३५४ मीटर पातळीवर; शहरात पाणी साचले, ३००+ लोक हलविले. लेंडी नदी रौद्ररूप.	५१ मिमी (जिल्हा), ५७ मिमी (शहर).	–	१०८५ मिमी एकूण पाऊस (१३३% सरासरी); ३८०० गावे बाधित.
परभणी	पूरस्थिती तीव्र; रस्ते-ब्रिज खराब, गावे कापली.	५८ मिमी (जिल्हा).	–	शेती आणि पायाभूत सुविधा नुकसान; ८७४ मिमी एकूण पाऊस.
हिंगोली	कयाधू नदीला महापूर; डोंगरगावसारख्या भागात घरबांधे बाधित.	६६ मिमी (जिल्हा).	१ मृत्यू (नदीत वाहून).	१०६२ मिमी एकूण पाऊस (१३४% सरासरी); जनावरे मृत.
धाराशिव (उस्मानाबाद)	सीना कोल्हेगाव धरण ८०,००० क्यूसेक सुट्ट; परंडा तालुक्यात ३,६१५ लोक हलविले.	५४ मिमी (जिल्हा), १३२ मिमी (भूम).	२ मृत्यू (पाण्यात बुडून).	१७ जर्सी गायी मृत; ९२४ मिमी एकूण पाऊस (१५३% सरासरी).

टीप: मराठवाड्यात एकूण १८९ महसूल मंडळांत अतिवृष्टी नोंदली गेली असून, ८६ मृत्यू (राज्यातील) झाले आहेत. मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी जिल्हाधिकाऱ्यांशी संपर्क साधून मदतकार्य तीव्र करण्याचे निर्देश दिले आहेत. नागरिकांनी अलर्टचा लाभ घ्यावा आणि सावध राहावे. पुढील २-३ दिवस हलका पाऊस शक्य. अधिक माहितीसाठी जिल्हा प्रशासनाशी संपर्क साधा.