बरेच ट्विटर वापरकर्ते त्यांच्या बायोमध्ये ‘रिट्विट नॉट एंडोर्समेंट’ डिस्क्लेमर टाकतात. पण हे अस्वीकरण एखाद्याला गुन्हेगारी दायित्वापासून वाचवू शकते का? आजच्या या लेखात आपण याच मुद्द्यावर कायदा काय सांगतो हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करू. समजा एखाद्या व्यक्तीने एखादी वादग्रस्त पोस्ट लिहली आणि तुम्हाला वाटसप वर पाठवली, तुम्ही ती इतर ग्रुप्स मध्ये फॉरवर्ड केली. किंवा एखाद्या व्यक्तीची वादग्रस्त फेसबुक पोस्ट तुम्ही शेअर केली किंवा वादग्रस्त ट्वीट तुम्ही रिट्वीट केले तर Is controversial post sharing an offense under the law? Know in detail. कायद्याच्या दृष्टीने तुम्ही गुन्हेगार ठरता का? जाणून घेऊ कायदा काय सांगतो.
अलीकडेच, दिल्लीचे पोलीस उपायुक्त केपीएस मल्होत्रा यांनी सांगितले की, सोशल मीडियावर एखाद्या ट्वीटला रिट्विट करण्याची आणि त्याचे समर्थन करण्याची जबाबदारी एखाद्या व्यक्तीला घ्यावी लागते आणि ती शेअर किंवा रिट्विट करणाऱ्या व्यक्तीचीही कल्पना बनते. डीसीपी म्हणाले, “तुम्ही सोशल मीडियावर एखाद्या कल्पनेला मान्यता दिली तर ती तुमची कल्पना बनते. रिट्विट करणे आणि मला माहित नाही असे म्हणणे येथे लागू होत नाही. जबाबदारी तुमची आहे. ही बाब आमच्या निदर्शनास आल्यावर त्या आधारे पोलिस कारवाई केली जाते. Is controversial post sharing an offense under the law? Know in detail.
कायदा काय सांगतो? What is IT Act
सोशल मीडियावर पोस्ट रीट्विट करणे, फॉरवर्ड करणे किंवा शेअर करणे हा गुन्हा ठरविणारी कोणतीही थेट तरतूद भारतीय कायद्यात नसली तरी, माहिती तंत्रज्ञान कायदा आणि भारतीय दंड संहिता अंतर्गत गुन्हेगारी उत्तरदायित्व देणार्‍या अनेक तरतुदी आहेत. IT कायद्याच्या कलम 67 ( IT Act 67 ) मध्ये इलेक्ट्रॉनिक स्वरूपात अ’श्ली’ल साहित्य प्रकाशित किंवा प्रसारित करण्यासाठी शिक्षेची तरतूद आहे. तीन वर्षांपर्यंत वाढू शकेल अशा मुदतीसाठी कारावास आणि दंड आणि दुसर्‍या किंवा त्यानंतरच्या दोषी आढळल्यास, पाच वर्षांपर्यंत वाढू शकणार्‍या मुदतीसाठी आणि दंडासह कोणत्याही एका वर्णनाच्या कारावासाची शिक्षा आहे.
त्याचप्रमाणे, कायद्याच्या कलम 67A मध्ये इलेक्ट्रॉनिक स्वरूपात मुलांचे लैं’गि’क कृत्य दर्शविणारी सामग्री प्रकाशित किंवा प्रसारित करण्यासाठी शिक्षेची तरतूद आहे. यामध्ये पाच वर्षांपर्यंत कारावास आणि दंडाची तरतूद आहे. दुसऱ्यांदा किंवा त्यानंतर दोषी आढळल्यास सात वर्षांची शिक्षा आणि वाढीव दंडाची तरतूद आहे.
आयटी कायद्याच्या व्यतिरिक्त, भारतीय दंड संहिता काही तरतुदी निर्दिष्ट करते ज्या एखाद्या व्यक्तीविरुद्ध लागू होऊ शकतात जेव्हा अपमानास्पद किंवा आक्षेपार्ह संदेश सायबरस्पेसमध्ये पाठवला किंवा शेअर केला जातो, जसे की कलम 153A, 153B, 292, 295A, 499 इ. हे गुन्हे जातीय द्वेष, अश्लीलता, धार्मिक भावना दुखावणे आणि बदनामी इत्यादीशी संबंधित आहेत.
याबद्दल न्यायालयाचे काय म्हणणे आहे? What is Saying court
मद्रास हायकोर्टाने 2018 मध्ये निर्णय दिला की सोशल मीडियावर मेसेज शेअर करणे किंवा फॉरवर्ड करणे म्हणजे मेसेज स्वीकारणे आणि त्याचे समर्थन करणे. पत्रकार-भाजप नेते एसव्ही शेखर यांचा अटकपूर्व जामीन अर्ज फेटाळताना या टिप्पण्या करण्यात आल्या, ज्यांनी महिला पत्रकारांवर अपमानास्पद फेसबुक पोस्ट शेअर केली होती.
न्यायालयाने म्हटले की, “महिलांवर अत्याचार करण्याचा कोणालाही अधिकार नाही आणि तसे केल्यास ते अधिकारांचे उल्लंघन आहे. एखाद्या व्यक्तीला असंसदीय शब्दाने हाक मारणे गुन्हा आहे, तेव्हा असे असंसदीय शब्द वापरणे अधिक घृणास्पद आहे. कृतींपेक्षा शब्द जास्त ताकदवान असतात, जेव्हा एखादी सेलिब्रिटी सारखी व्यक्ती असे मेसेज फॉरवर्ड करते, तेव्हा सर्वसामान्यांचा असा विश्वास बसू लागतो ही गोष्ट सत्य आहे.”
या निर्णयाविरुद्ध शेखरची याचिका सर्वोच्च न्यायालयाने 1 जून 2018 रोजी निकाली काढली कारण राज्याने या प्रकरणात आरोपपत्र दाखल केले असल्याचे सादर केले होते. त्यामुळे शेखर खालच्या न्यायालयात हजर राहतील, जिथे तो नियमित जामीन मागू शकतो, असे न्यायालयाने सांगितले. त्यामुळे पोस्ट फॉरवर्ड करण्याच्या गुन्हेगारी दायित्वासंबंधीचा मोठा प्रश्न अनिर्णित राहिला.
Read this Follwing article’s —
- हा हिंदूत फुट पाडणारा राक्षस; कालीचरण महाराजांची मनोज जरांगे पाटील यांच्यावर जहरी टिका
- Maharashtra Assembly Elections -2024 प्रचाराच्या तोफा आज सायंकाळी 5 वाजल्यापासून थंडावल्या.
- बाभळीच्या शेंगा हे आयुर्वेदातील एक महत्त्वाचे औषध; जाणून घ्या फायदे |Acacia pods are an important medicine in Ayurveda; Know the benefits
- Former Cricketer Sanjay Bangar Son Aryan Gender Transformation To Anaya | टिम इंडियाचा माजी क्रिकेटर संजय बांगरचा मुलगा आर्यन बांगर लिंग परिवर्तन करुन मुलगी अनया बांगर झाला
- देवगिरी संस्थेच्या विद्यार्थ्यांचा अविष्कार २०२४ स्पर्धेत विभागीय पातळीवर सुवर्ण कामगिरी
